Xôi nén là món đặc trưng dùng để khao người cao tuổi (hay còn gọi là mừng thọ) tại Đại Lâm, Tam Đa, Yên Phong, Bắc Ninh. Khi một người trong làng đạt các cột mốc về tuổi tròn và cách nhau 10 năm lại làm 1 lần, bắt đầu từ 60 tuổi.
Các bước thực hiện việc làm xôi nén khá cầu kỳ, được chia thành các 6 bước.
Bước 1: Đồ xôi lần 1 và để ráo nước
Xôi sẽ được đồ lần 1 và rải đều để ráo hơi nóng.
Bước 2: Đồ xôi lần 2 trước khi giã
Cho xôi vào đồ lại khoảng 5-10 phút cho đủ dẻo sau đó cho vào giã luôn.
Bước 3: Giã xôi nén
Các thanh niên khỏe mạnh sẽ dùng 2 búa giã xôi bằng gỗ nện liên tục, đều đặn cho xôi dính vào nhau. Sao cho vừa đủ để xôi mịn ra và dính vào nhau nhưng lại không quá mịn như làm bánh dày. Việc này theo các cụ trong làng kể lại là làm thủ công giã bằng tay sẽ ngon nhất chứ không thể thay thế bằng máy móc được. Đây cũng là nét đặc biệt tạo nên món xôi nén rất đặc trưng của Đại Lâm.
Bước 4: Cho xôi vào hộp
Sau khi giã thì cho xôi vào hộp, trong hộp được lót bởi 1 lớp túi bóng bọc lại. Việc làm này có mục đích là để xôi được giữ nóng và không bị khô cứng.
Bước 5: Nén xôi
Xôi được nén trên các vật nặng, việc làm này giống như việc nén bánh chưng. Ở đây sử dụng các can 20 lít chứa đầy nước để nén hộp đựng xôi nén.
Bước 6: Cắt xôi và thưởng thức
Sử dụng dây cước để cắt xôi nén thành từng thanh, miếng dài và thưởng thức cùng muối vừng. Để xôi nén ngon và dễ ăn thì trước khi sử dụng khoảng 2-3 tiếng thì bỏ nén và mở túi bóng.